Snellere en meer kosteneffectieve zorg in ziekenhuizen

Het perspectief van een arts: 

Dr. Michiel van de Sande, oncologisch orthopedisch chirurg bij het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), legt uit hoe mobile messaging de manier heeft veranderd waarop hij en zijn collega’s hun beroep uitoefenen, dankzij ongeëvenaarde toegang tot specialisten in het hele land.

Het valt niet te ontkennen dat artsen het razend druk hebben met de patiënten die ze iedere dag te woord staan en behandelen. Volgens de statistieken behandelen bij de NHS (National Health Service) aangesloten artsen meer dan 1 miljoen patiënten per 36 uur. Net als hun collega’s in Nederland lopen artsen in het Verenigd Koninkrijk vaker wel dan niet door ziekenhuisgangen, van patiënt naar patiënt, en werken ze een aanzienlijk deel van de tijd op verschillende plekken, in plaats van achter een bureau te zitten. Hierdoor zijn de meer traditionele methodes van communicatie ongeschikt, en leiden in sommige gevallen tot onnodige vertraging bij de behandeling.

Sinds de introductie van sms in de jaren negentig is mobile messaging niet meer weg te denken, en inmiddels zijn we in toenemende mate vierentwintig uur per dag ​‘verbonden’ en beschikbaar. Het mag dan ook geen verrassing heten dat onderzoek heeft aangetoond dat meer dan 72% van de Britse artsen een veilige messenger wil gebruiken voor het werk. Door het gemak en de snelheid waarmee we ermee kunnen samenwerken en problemen kunnen oplossen, is het een communicatiemethode die zijn gelijke niet kent.

Applicaties als WhatsApp zijn zo’n vanzelfsprekend onderdeel van ons leven geworden dat we vrijwel zonder erbij na te denken foto’s en video’s delen, of kijken of iemand een bericht heeft gelezen of een antwoord heeft gestuurd. Het is een laagdrempelige vorm van communicatie die de ontvanger niet direct stoort, maar toch de mogelijkheid biedt tot rechtstreeks contact. Er zijn echter zorgen over de geschiktheid ervan voor de medische beroepsgroep.

De Nederlanders lijken de Britten een stap voor te zijn. Zij hebben zich al vroeg gerealiseerd dat de gezondheidszorg behoefte heeft aan een veilig en geschikt alternatief. Het resultaat is dat meer dan 30% van de Nederlandse artsen dezelfde oplossing heeft omarmd. Dus wat kan het Verenigd Koninkrijk van de Nederlanders leren wat betreft het gebruik van een veilige mobiele messenger in de gezondheidszorg?

Weten wat de grenzen zijn van commerciële messengers

WhatsApp wordt al een tijd in sociale context gebruikt, en het is niet moeilijk om je voor te stellen dat patiëntenzorg makkelijker zou worden als specialisten het zouden gebruiken om details van interessante of complexe casussen te delen. Wanneer je op PubMed naar WhatsApp zoekt, tref je zo’n zeventig hits aan, waarvan het grootste deel publicaties die aantonen dat communiceren via WhatsApp patiëntenzorg verbetert en efficiënter maakt. Over het algemeen ligt de toegevoegde waarde van WhatsApp voor medici in het vermogen om sneller beslissingen te nemen, eerder een behandeling in te zetten, en makkelijk medisch relevante kennis te delen.

Toen Whatsapp een reputatie had opgebouwd als effectieve communicatietool, begonnen we te zien hoe die tool gebruikt zou kunnen worden voor onderling contact tussen artsen: delen van ervaringen, röntgenfoto’s, labuitslagen. Het bleek een effectieve manier te zijn om diagnoses en mogelijke behandelingen met collega’s te bespreken, en er op die manier voor te zorgen dat de patiënt de juiste behandeling zou krijgen.

Hoewel WhatsApp een prima methode leek om te communiceren en samen te werken, waren er zorgen over de kwetsbaarheden en de beveiliging van de app. Het ontbreken van extra inlogmethodes, bijvoorbeeld, en de mogelijkheid om de inhoud met ongeautoriseerde personen te delen. In februari 2016 besloot de Nederlandse Autoriteit Persoonsgegevens om het gebruik van WhatsApp in de gezondheidszorg in zijn geheel te verbieden. Hoewel deze sanctie werd opgelegd voor de introductie van versleuteling, werd duidelijk gemaakt dat WhatsApp fundamentele privacygebreken heeft die de applicatie ongeschikt maken voor gebruik in de gezondheidszorg.

Desondanks zagen we nog steeds de aanzienlijke voordelen van het gebruik van mobile messaging bij het beheersen van onze werklast, het delen van kennis en het bieden van betere zorg aan onze patiënten. Het is een effectieve manier om contact te leggen met collega’s die wellicht net hun ronde lopen, of geen dienst hebben maar wel beschikbaar zijn voor consulten. Hoewel ik mondelinge communicatie nog steeds van grote waarde acht, stelt mobile messaging je in staat om binnen een paar minuten contact te zoeken en antwoord te krijgen, zonder dat je op zoek hoeft te gaan naar een geschikt 

Onze manier van werken veranderen

Alle artsen leggen de eed van Hippocrates af, en dat betekent dat we altijd in het belang van onze patiënten moeten handelen. Naar mijn mening houdt dit in dat we alle mogelijke moeite moeten doen om ervoor te zorgen dat onze patiënten de beste behandeling krijgen, wat in sommige gevallen betekent dat we specialisten buiten de afdeling moeten raadplegen, en soms zelfs buiten het ziekenhuis.

Samen met een paar collega’s besloot ik om alternatieve oplossingen te onderzoeken die op dat moment op de markt waren. We moesten iets vinden wat dezelfde functionaliteit en gebruiksgemak zou bieden als WhatsApp, maar met toegevoegde privacymaatregelen die zouden voorkomen dat patiëntgegevens zouden worden gesynchroniseerd of gedeeld met externe ongeautoriseerde bronnen.

Tijdens onze zoektocht ontdekten we Siilo; een mobiele messenger die speciaal is ontworpen voor de gezondheidszorg. Het enige wat we hoefden te doen, was de app eenvoudigweg downloaden uit onze App Store, en we hadden direct automatisch toegang tot collega’s uit onze contactenlijst. Dit betekende dat we meteen aan de slag konden en onderling patiënten konden bespreken en aantekeningen konden delen.

Siilo biedt ook toegang tot de database van artsen die door de app zijn geverifieerd, zonder dat daar contactgegevens voor nodig zijn. Met Siilo kan ik specifieke casussen bespreken met artsen uit het hele land en binnen enkele minuten advies van hen krijgen. Gedeelde informatie over patiënten kan niet worden ingezien door externe bronnen, en foto’s kunnen anoniem worden gemaakt wanneer je ze met andere artsen deelt.

Met Siilo bereik ik andere afdelingen veel sneller. Als oncologiespecialist heb ik patiënten die niet lang willen wachten op antwoorden over hun diagnose. De traditioneel zou zijn om correspondentie via fax, post of e‑mail te versturen, maar dat is een lange en ingewikkelde cyclus. Het is nu veel makkelijker om toegang te krijgen tot gegevens, scans tussendoor te bekijken en patiënten door te verwijzen.

Het vinden van de perfecte balans

Een van de belangrijkste onderscheidende factoren van Siilo is de mogelijkheid om mijn privéleven en mijn werk van elkaar te scheiden. Bij andere applicaties, zoals WhatsApp, worden gevoelige en soms verontrustende foto’s samen met persoonlijke foto’s van familie en vrienden opgeslagen. Wanneer je Siilo gebruikt, worden je afbeeldingen apart en versleuteld opgeslagen in de app, en niet open op je telefoon. Verder heeft de app een tool om foto’s gedeeltelijk wazig te maken, om de identiteit van je patiënten te beschermen.

De app biedt ook de mogelijkheid om aparte casussen aan te maken binnen een groepschat. Op deze manier houd je alle gesprekken over een bepaalde patiënt bij elkaar, zonder de hele groepschat ermee te overspoelen. Artsen kunnen deze gesprekken als pdf-bestand toevoegen aan hun patiëntendossiers. In mijn ogen zijn dit doorslaggevende redenen waarom Siilo zo snel omarmd is in Nederland.

Mobile messaging kan patiëntenzorg verbeteren. Het vergroot de mogelijkheden voor specialisten om op afstand samen te werken, hun specifieke kennis te delen en wachttijden en de bijbehorende zorgen te verminderen door in enkele dagen in plaats van enkele weken een diagnose te stellen. We moeten echter voorzichtig zijn met het introduceren van applicaties die niet voldoen aan de strengste criteria, om te voorkomen dat vertrouwelijke informatie in verkeerde handen valt. Siilo biedt ons die balans: de app combineert de bruikbaarheid van commerciële messengerdiensten met praktische functies ontworpen voor de gezondheidszorg en een gepantserde beveiliging.

Editor’s Note

Dr. Michiel van de Sande is lid van de Nederlandse Adviesraad voor Siilo. Geplaatst met toestemming van: http://​digitalhealthage​.com/​h​o​w​-​m​o​b​i​l​e​-​m​e​s​s​a​g​i​n​g​-​i​s​-​p​r​o​v​i​d​i​n​g​-​f​a​s​t​e​r​-​a​n​d​-​m​o​r​e​-​c​o​s​t​-​e​f​f​e​c​t​i​v​e​-​c​a​r​e​-​i​n​-​h​o​s​p​itals